بازتاب رنج و همبستگی در نمایشگاه «راز نیست» منصوره باغگرایی

نمایشگاه «راز نیست» از منصوره باغگرایی، روایتی صمیمی و در عین حال عمیق از تجربه‌های انسانی را در بستر بیماری، دوستی و همبستگی به نمایش می‌گذارد. باغگرایی با استفاده از مصالحی چون پارچه، مو و تکنیک‌های دوخت‌ودوز، فراتر از یک ارائه بصری صرف، آرشیوی عاطفی خلق کرده که مرزهای جسم، حافظه و هنر را در هم می‌آمیزد. او با نشانه‌های ساده و روزمره، مخاطب را به تأمل در مفاهیمی چون رنج، مراقبت و بازآفرینی معنا دعوت می‌کند.

منصوره باغگرایی کار خود را به عنوان هنرمند سرامیک آغاز کرد و سپس با تمرکز بر هنر بافت، به خلق آثاری پرداخت که دغدغه‌های زنان در آن‌ها نقش محوری داشت. او در استیتمنت خود توضیح می‌دهد که از سال ۲۰۲۲، همزمان با جنبش اعتراضی زنان ایران، رویکردی جدید در آثارش شکل گرفت. این رویکرد با ایده جمع‌آوری موهای زنان به عنوان نمادی اعتراضی آغاز شد و به تدریج با همکاری و تجربه زیسته، به تکنیک اصلی او تبدیل شد. این تحول، که ریشه در همبستگی جمعی و تجربه‌های شخصی دارد، در «راز نیست» به اوج خود می‌رسد و نشان‌دهنده تعهد باغگرایی به بازنمایی صدای زنان و تجربه‌های مشترک آن‌ها است.

در «راز نیست»، باغگرایی از موهای دوست صمیمی‌اش—که با بیماری سرطان مبارزه کرده—به عنوان یکی از مواد اصلی آثارش بهره می‌برد. مو، به عنوان عنصری زنده و شخصی، در این مجموعه نه‌تنها نمادی از حضور و خاطره است، بلکه به شکنندگی جسم و فرسایش زمان نیز اشاره دارد. این انتخاب، همراه با تکنیک‌های ظریف خیاطی و دوخت پارچه‌ها، بار احساسی قدرتمندی به آثار می‌بخشد. دوخت و اتصال پارچه‌ها در این آثار، استعاره‌ای از پیوندهای انسانی است؛ پیوندهایی که هرچند شکننده به نظر می‌رسند، در لحظات بحرانی نقش نجات‌بخشی ایفا می‌کنند.

تصاویر جمع‌های دوستانه که در فضای نمایشگاه حضور دارند، بر جنبه جمعی این تجربه تأکید می‌کنند. این تصاویر نشان می‌دهند که «راز نیست» صرفاً روایتی فردی نیست، بلکه درباره همبستگی و روابط انسانی است که در مواجهه با رنج و بیماری معنا می‌یابد. باغگرایی با این رویکرد، مفهوم رنج را از انزوا و تلخی خارج کرده و آن را به بستری برای نزدیکی، مراقبت و بازآفرینی معنا تبدیل می‌کند.

یکی از نقاط قوت «راز نیست»، توانایی باغگرایی در خلق آثاری است که با وجود سادگی، عمقی شگفت‌انگیز دارند. او به جای استفاده از بیان‌های دراماتیک و پرطمطراق، با نشانه‌های روزمره و صمیمی، روایتی بی‌واسطه و انسانی ارائه می‌دهد. این رویکرد ریشه در تجربه شخصی او دارد. باغگرایی در استیتمنت خود می‌نویسد که پس از ابتلای یکی از نزدیکانش به سرطان، به عنوان بازمانده، تصمیم گرفت با دقت بیشتری به مسیر زندگی و کارش بنگرد. این تجربه، نیاز به بازسازی و بازنگری را در او تقویت کرد و «راز نیست» را به پروژه‌ای تبدیل کرد که با الهام از خاطرات، لحظات ساده و عناصر نمادین، مخاطب را به تأمل در نیاز به همدلی و همراهی در دشواری‌های زندگی دعوت می‌کند.

«راز نیست» هنری را به مثابه شاهدی بر تجربه انسانی بازتعریف می‌کند. باغگرایی با پذیرش آسیب‌پذیری و رنج، نه‌تنها از آن فرار نمی‌کند، بلکه از دل آن زیبایی و قدرتی تازه می‌آفریند. این نمایشگاه، با تمرکز بر سادگی و صمیمیت، مخاطب را به تأمل در گذر زمان، شکنندگی زندگی و اهمیت پیوندهای انسانی فرا می‌خواند. باغگرایی این پروژه را به همه کسانی تقدیم کرده که با شجاعت با بیماری و گذر زمان روبه‌رو شده‌اند و به هنرمندانی که زیبایی را در دل دشواری‌ها کشف می‌کنند. «راز نیست» در نهایت یادآوری می‌کند که شاید راز زندگی در همین لحظات ساده و پیوندهای انسانی نهفته باشد؛ پیوندهایی که حتی در تاریک‌ترین لحظات، نور امید و معنا را زنده نگه می‌دارند.

نویسنده: لیلا طیبی فرد

تصاویر نمایشگاه، برای دیدن در ابعاد بزرگ روی عکس‌ها کلیک کنید.