نمایش اثر نقاش مشهور فیلیپینی پس از 134 سال

مجموعه‌دار فیلیپینی  که بیش از یک دهه به‌دنبال یکی از نقاشی‌های فراموش‌شدۀ خوان لونا بود، اکنون برای اولین بار در 134 سال گذشته آن را در معرض دید عموم قرارداده‌است.

این هنرمند فیلیپینی که از شهرتی بین‌المللی برخوردار است، نقشی محوری در تلاشِ فیلیپین برای استقلال بازی کرد.

از شاهکارِ نقاشِ ستایش‌شدۀ فیلیپینی و قهرمان ملی این کشور، خوان لونا، که برای مدت‌ها به‌دست فراموشی سپرده شده بود، در موزۀ آیالا در شهر ماکِتی به مناسبت صد و بیست و پنجمین سالگرد استقلال فیلیپین رونمایی شد. این نخستین بار در طول 130 سال گذشته است که این نقاشی در معرض دید عموم قرار گرفته است.

لونا کار کشیدنِ «هیمن، اوه هیمنه[1]»، که با نام «ازدواج رومی» نیز شناخته می‌شود، را در سال 1886 آغاز کرد و در سال 1887 در ونیز به‌پایان رساند. در این اثر لحظۀ ورود عروس به خانۀ داماد در خلال یک ازدواج رومی نشان داده می‌شود.

اولین و آخرین نمایشِ عمومی این نقاشی، دست‌کم تا امروز، در نمایشگاهِ جهانی[2] در پاریس به سال 1889 بود که در آن برندۀ مدال برنز شد. اندکی بعد، این اثر وارد یک مجموعۀ شخصی شد و دیگر هرگز نمایش داده نشد و تنها در خاطرۀ عمومی به حیات خود ادامه داد.

یافتنِ این اثرافسانه‌ای فکر و ذهن جامی پونس دِ.لِئون، مجموعه‌دار و دلال‌هنری و موسس گالری لئون در ماکِتی در 2010، را به خود مشغول‌کرد. این کار تقریبا یک دهه از عمر او را گرفت، اما پس از زیرپا گذاشتن سرتاسر اروپا سرانجام موفق به تصاحب این اثر در 2014 شد.

این نقاشی اکنون دومین افتتاحیۀ مهم و عمومی خود را به‌عنوان ستارۀ نمایشِ تک‌اثرۀ موزۀ آیالا – «شکوه: خوان لونا، نقاشِ قهرمان» – می‌گذراند و تا 30 دسامبر 2023 در معرض دید خواهد بود. این اثر در میان یک نمایش مالتی‌مدیای عظیم، که توسط صحنه‌پرداز جینو گونزالس طراحی شده است، قرارخواهد گرفت، که هدفش بازگوکردنِ داستان زندگی این هنرمند، تحربۀ کوچ‌کردنش و تقدیر از جایگاه و اهمیت همیشگی‌اش برای ناسیونالیسم فیلیپین است.

انتخابِ یک نقاشی از‌ لونا برای بزرگداشتِ استقلال امری است بجا زیرا که این هنرمند خود فعالی سیاسی بود که در انقلاب  فیلیپین در دهۀ 1890 حضورداشت. وی پس از پیوستن به ارتش شورشیان کاتی‌پونان[3] توسط مقامات اسپانیایی در 1896 دستگیر و زندانی شد. دو سالِ بعد، دولتِ انقلابی فیلیپین او را مامورِ جلب حمایت برای به‌رسمیت شناختنِ جمهوری فیلیپین در سطح جهان کرد.

یک دهۀ پیش از این واقعه، لونا مشغول کشیدن «هیمن، اوه هیمنه» بود و علاقه‌اش به این موضوع را شاید بتوان بازتابندۀ ازدواجش با همسرش ماریا دِ.لاپاز پاردو دِ.تاوِرا در 1886 دانست. این زوج در پاریس سکونت داشتند، اما هیجاناتِ ناشی از حسادت در نهایت لونا را وادار به شلیک و کشتنِ پاز و مادرزنش کرد. وی از اتهاماتِ مربوط به قتل عمد، پس از مختومه اعلام شدنِ این واقعه به‌دلیل قتل ناموسی بودن، در 1893 تبرئه شد.

[1] Hymen, oh Hyménée

[2] Exposition Universelle

[3] Katipunan rebel army