نمایشگاه کژ نگریستن با گردآوری مهیار بهرام اصل

نمایشگاه گروهی نقاشی با عنوان «کژ نگریستن» با گردآوری مهیار بهرام اصل از تاریخ ۲۲ تا ۲۸  شهریور ماه در نگارخانه شمیس برگزار گردید. در این نمایشگاه آثار هنرمندانی همچون مریم شیخی، بهاره زرگران، احمد شربتی، غزاله جاسمی،  مینا مشجری، زینب اشجعی، نعیمه صنیعی، نفیسه کاظمی، مهسا فریادیان، هدیه مهری زاده و صدف سیدرضایی به نمایش گذاشته شد.

مهیار بهرام اصل کیورتور این نمایشگاه در گفتگو با «مجله فرد» ، هدف از برگزاری نمایشگاه «کژ نگریستن» را این چنین بیان کرد:

وقتی به سیستم انتخاب آثار در جشنواره‌ها و گالری‌ها نگاه می‌کنیم به یک ساختار و روش کلی خواهیم رسید. از طریق این ساختار می‌توانیم تمام کارهای به نمایش در آمده را در یک دسته بندی مشخص قرار داد. در این نمایشگاه ما قصد داشتیم یک فعالیت دانشجویی انجام دهیم اما نه به شکل جشنواره‌ای که اساتید و داورها کارها را داوری کنند، بلکه به شکل هنر آزاد که در آن هرکس شکل بیانی خودش را دارد و می‌تواند در نوع خودش جالب باشد. در برگزاری این نمایشگاه قدرت دانشجویان و کار گروهی آنان موجب شد تا با قرارگیری ظرفیت‌های مشترکشان در کنار‌هم، قدرتی را شکل دهد که از ایده و ایمانشان سرچشمه گرفته بود و نه از قدرت پول.

در ادامه وی تصریح کرد: فضایی برای خطر کردن و تجربه برای هنرمندان وجود ندارد چرا که گالری‌ها در حال تجارت در هنر هستند، تجارتی مطمئن که خطری در آن نباشد. در حالی که همواره بسیاری از نقاط عطف‌ در تاریخ کشورها، وابسته به هنرمندهای مستقل بود است نه هنرمندان وابسته. اما در کشور ما به این صورت نیست. زیرا ما می‌گوییم هنرمند باید یک سیستم شاگرد استادی را همیشه طی کند؛ به سلوکی برسد و دست به هنر والا بزند؛ هنر باید زیبا باشد؛ و نباید حرفی برای گفتن داشته باشد. هدف کلی ما این است که بتوانیم در هنر، کنشگری اجتماعی داشته باشیم و ابتدا باید به نقاط مشترکی در کارهای خودمان برسیم و به مرور بتوانیم به شکلی پیش رویم تا اشتراک هنرمندان جوان در مسائل اجتماعی با یکدیگر بیشتر شود تا به مسایلی که وجود دارند و زمینی هستند بپردازند.

دکتر جمال عرب ‌زاده از اساتید گروه نقاشی دانشگاه هنر که در افتتاحیه نمایشگاه حاضر بود در گفتگو با «مجله فرد»  درباره این نمایشگاه گفت:  این حرکت که دانشجویان با همکاری خودشان آثارشان را در نمایشگاهی خارج از دانشگاه به نمایش بگذارند، حرکت خیلی خوبی است. ما پیش از این برای نمایش کار دانشجویان در جشنواره‌ها و فضای بیرون دانشگاه تلاش‌هایی رسمی کرده‌ایم. اما این حرکتی خودجوش از طرف دانشجویان نقاشی دانشگاه هنر بود که یکی از آن‌ها، کیوریتوری این نمایشگاه را بر عهده گرفته است. هرچند نقص‌هایی وجود داشت ولی در کل مجموعه بسیارخوبی بود که می‌تواند هم به لحاظ فرم هنری آثار و هم به لحاظ فروش، موفق باشد. مسلما این دانشجویان می‌توانند در آینده کارهای غنی‌تری انجام دهند و قطعا فشار زیادی را برای اولین بار تحمل کرده‌اند.

او در مورد محتوای آثار افزود: این کژ نگریستن نوعی پذیرش صادقانه اشکالانی است  که در نمایش و تولید آثار داریم.  اینکه ما گاهی کژ می‌نگریم و این کژ نگریستن، چیزی از واقعیت را با خودش منتقل می‌کند. به هر صورت، جمع‌آوری آثار دانشجویان که هر کدام مضمون خاصی مختص به خود دارند، کار بسیار سختی است. بچه‌ها برای بار اول آن را تجربه کرده‌اند اما برای دفعات دیگر می‌توانند از قبل مضمون‌هایی  تعریف کنند که محوریت موضوع آثار با هم منطبق‌تر باشد.

عرب زاده ورود به صحنه‌های غیردانشگاهی را برای دانشجویان هنر ضروری دانست و اشاره کرد: اینکه بچه‌ها کارهایشان را عرضه کنند،  مخاطب برایش پیدا کنند و ترسشان از قضاوت بریزد، بسیار خوب و بروزش در این حالت دلگرم کننده است. مسلما تکرار دفعات موجب می‌شود تا ساختارهای بیرونی به جریانات موجود در دانشگاه‌های هنر توجه بیشتری نشان دهند.

دکتر رضوان صادق‌زاده از اساتید گروه نقاشی دانشگاه هنر در افتتاحیه نمایشگاه حضور داشته و در این‌باره به «مجله فرد»  گفتند: کارها خوب بود، انتظار هم همین بود و آقای بهرام اصل در گردآوری کار‌ها، بهترین‌ها را انتخاب کرده بودند. البته کار‌ها از نظر تکنیک، اجرا و ایده مشکلات کوچکی داشتند که در نمایشگاه‌های دانشجویی متداول است، اما نکته مثبت این است که کار‌ها  در مسیر درستی از هنر معاصر قرار گرفته‌اند.

وی افزود: برایم تنها نکته مبهم استیتمنت‌های نمایشگاه بود. انتظار من از استیتمنت این است که وقتی به نمایشگاه وارد می‌شویم و فهم کارها برایمان لاینحل است به ما در درک آثار کمک کنند. کارها در نمایشگاه روشن بودند، اما خود استیتمنت، کارها را پیچیده می‌کرد. فهم خود استیتمنت سخت‌تر از کارها بود و من فکر می‌کنم باید برعکس باشد. استیتمنت باید در فهم بهتر آثار به ما کمک کند و نه برعکس. پیچیده نوشتن به معنی عمیق نوشتن نیست.

در ادامه دکتر صادق‌زاده  فاصله بین جریان هنری داخل دانشگاه و بیرون را اینگونه ارزیابی کرد:

در مورد ارتباط کار‌های دانشگاه با فضای بیرون از دانشگاه، بنظر من نمی‌توان گفت کدام بهتر است و اساسا افرادی که در دانشگاه تدریس می‌کنند، اغلب بیرون هم کلاس دارند. امروزه دانشجوها با فضای بیرون دانشگاه ارتباط بسیاری دارند و به موازات جریان‌های معاصر هنر پیش می‌روند.

نعیمه صنیعی از هنرمندان شرکت‌کننده در این نمایشگاه در مصاحبه با «مجله فرد»  گفت: نقاشی و بازآفرینی آن چیزی که می‌بینم، برای من یک جور مطالعه کردن و شناختن است. در دنیا، ما تا چیزی را نشناسیم برایمان هیچ معنایی ندارد و برای اینکه بتوانیم معنی داشته باشیم باید بشناسیم. هدف من از نقاشی کردن همین است. علاقه من به «اندرو وایت» و کارهای آبرنگش باعث شد که بخواهم کارهایم را به او نزدیک کنم. مجموعه نقاشی که از من در این نمایشگاه به نمایش در آمد، الهام گرفته از سفرم به ساحلی بود که در آن گیاهان سرخ بودند و گویی دریایی از خون بوده است. نعیمی در ادامه گفت: اینکه دانشجویان بتوانند در یک فضا، در موقعیتی یکسان جمع شده و هم فکری کنند تجربه بسیار خوب و جالبی بود که  در این نمایشگاه داشتم.

مینا مشجری هنرمند دیگر این نمایشگاه در ارتباط با روند کارهایش گفت: این مجموعه از جایی شروع شد که من هر هفته مسیری تکراری را در جاده طی می‌کردم و تصاویر و مناظری که از درون ماشین می‌دیدم، تصاویری  بودند که افراد بسیاری بار‌ها و بار‌ها  در طول سفر آن‌ها را می‌بینند. این تکرار و یک‌نواختی در کمپوزیسیون کارهایم هم مشهود است. قصد دارم نگاه آنی و لحظه‌ای  را در کار‌هایم نشان دهم. در نتیجه  برای نشان دادن نوعی مناظر و صحنه‌های گذرا در کارم  به جزئیات نپرداختم. من از تغییرات استقبال می‌کنم و دوست دارم کارهایم با شرایط و اتفاقاتی که برایم رخ می‌دهد، پیش بروند.

صدف سیدرضایی درباره پروژه اخیر خود با نام «light mindedness» که بخشی از آن در نمایشگاه «گژ نگریستن» به نمایش در آمد، توضیح داد: تقریبا یک سال است که به طور جدی بر روی این پروژه کار می‌کنم. در این پروژه فضاها، دیوارها، درها و پنجره‌هایی که نورهای شدید داشتند اما بسیار ساده‌ بودند، برایم جالب بود. در اصل شروع از همینجا بود. به مرور دیوارها، درها و فضا‌ها ساده‌تر شدند. برایم جنس دیوار‌ها که از بتن یا گچ باشند بسیار با اهمیت بود. در نهایت مسیر، من را به نورهای نازک در فضاهای تاریک رساند و نورهای نئون که بخاطر رنگ‌ها تاثیراتی روی ذهن می‌گذارند. از فضا‌های این چنینی عکاسی می‌کردم و بعد نورها را در فضای ذهنی خودم قرار می‌دادم. حضور این نورها بر اساس یک دید زیبایی‌شناسانه صرف نیست. برای من نوعی پوچی و فضای ذهنیم را القا می‌کنند. سعی ندارم که به مخاطب بگویم این فضای ذهنی معنای خاصی دارد تا درکش کند. و شاید تنها بخواهم مخاطب کار را از نظر فرم بررسی کند.

احمد شربتی از دیگر هنرمندان شرکت‌کننده در این نمایشگاه در مورد کارهایش به «مجله فرد»  گفت: جرقه کارها در ذهنم به حالت‌های رویاپردازانه‌ای بر ‌می‌گردد که در ذهن داشتم. بیشتر رنگ‌ها گرم، قرمز و بنفش و کمی آبی است. این رنگ‌ها از دوران کودکی من می‌آیند. بهترین تصویری که از کودکیم دارم زمانی ‌است که با پدرم در دشتی به غروب نگاه می‌کردیم. برای من همیشه رنگ‌های غروب بسیار جذاب هستند. همینطور استفاده از عناصر «پاپ» در کارهایم که آن‌ها هم از دوران کودکیم هستند. کارهای من بیشتر مضمون «طبیعت بی‌جان» دارند اما در عین حال طبیعت جان‌دار هستند. وی در مورد نمایشگاه افزود: در این نمایشگاه هر هنرمندی فضای شخصی خودش را داشت و حتی استیتمنت کلی هم قصد تعریف یک ایدئولوژی را نداشت. و این اتفاق خوبی است.

نمایشگاه کژ نگریستن در تاریخ  ۲۲ شهریور ۱۳۹۸ تا پنجشنبه ۲۸ شهریور ۱۳۹۸ در نگار‌خانه شمیس به هنرگردانی مهیار بهرام اصل دانشجوی ارشد رشته نقاشی در دانشگاه هنر و دبیر انجمن علمی نقاشی برگزار گردید. هنرمندان شرکت‌کننده در این نمایشگاه: زینب اشجعی، احمد شربتی، نفیسه کاضمی، غزاله جاسمی، مریم شیخی، مینا مشجری، بهاره زرگران، نعیمه صنیعی، هدیه مهدی‌زاده، صدف سید رضایی، مهسا فریادیان بودند. بیانیه این نمایشگاه با تاکید بر نگاه فیلسوف معاصر اسلاوی ژیژک به شرح زیر نوشته شده بود:

” بدان گونه که در خواب، صیاد هرگز به صیدی کز وی می‌گریزد نمی‌رسد و صید نیز به همین سان نمی‌تواند آشکارا از صیادش بگریزد. “

مقصود از تلاش برای “کژ نگاه کردن” به بن مایه های نظری این نیست که بگردیم به دنبال شیوه های تازه جهت “توضیح” نظریه های سطح بالا و “سهل الوصول”  ساختن آن ها تا از عرق ریختن در راه تفکر حقیقی خلاص شویم. نکته این است که این قسم مثال آوردن در مورد نظریه ها و این گونه میزانسن مضامین نظری جنبه هایی را در معرض دید می آورد که در حالات دیگر هرگز به آن‌هاتوجه نمی‌کنیم.

_______

تهیه و تدوین گزارش: فاطمه طراح

ویرایش و تنظیم: سپهر دانش اشراقی

کارگروه هنر معاصر مجله هنر و فرهنگ فرد